Trước khi đi vào giải thích sự khác nhau giữa chương trình Thực tập sinh kỹ năng số 1, số 2 và số 3 chúng ta cùng xem khái niệm nhé. Với quá nhiều khái niệm sẽ khiến các bạn dễ nhầm lẫn nên chúng ta sẽ đi từ cơ bản đến phức tạp để các bạn có thể dễ dàng hình dung nhất và để các bạn kể cả chưa từng tìm hiểu về vấn đề lao động nước ngoài cũng có thể hiểu được. Đầu tiên chúng ta sẽ xem thế nào là Thực tập sinh kỹ năng?
1. Chương trình thực tập sinh kỹ năng Nhật Bản là gì?
Chương trình thực tập sinh kỹ năng Nhật Bản là chương trình của chính phủ Nhật Bản đưa ra với mục đích đào tạo cho lao động của các nước đang phát triển về mặt kĩ thuật, công nghệ cũng như các kiến thức về ngành nghề mà lao động đó làm việc. Chương trình Xuất khẩu lao động Nhật Bản này có mục đích là chuyển giao kĩ thuật thông qua các lao động đang làm việc tại Nhật Bản để sau khi về nước các lao động này sẽ là nguồn nhân lực có trình độ cao trong ngành nghề được đào tạo.
Như vậy, đây là chương trình của chính phủ Nhật Bản và Việt Nam cũng là một trong số nhiều nước ký kết chương trình này với Nhật. Các lao động sang Nhật Bản làm việc theo chương trình này gọi chung là thực tập sinh (TTS).
2. Một số mốc thời gian mà lao động đi làm việc tại Nhật Bản nên biết
Hiện nay lao động muốn sang Nhật Bản làm việc theo chương trình thực tập sinh kỹ năng Nhật Bản cần phải biết một số mốc thời gian sau:
a) Thời gian tuyển dụng lao động là bất kỳ khi nào phía Nhật Bản có yêu cầu tuyển dụng.
b) Sau khi trúng tuyển lao động sẽ phải học tiếng Nhật tại Việt Nam từ khoảng 4 – 6 tháng trước khi sang Nhật làm việc.
c) Thời gian làm việc tại Nhật Bản thường sẽ kéo dài từ 1 năm đến 5 năm tùy yêu cầu công việc và ngành nghề.
d) Sau mỗi năm lao động làm việc tại Nhật sẽ phải thi kiểm tra tay nghề.
e) Sau khi hết hợp đồng về nước, lao động cần ít nhất 1 năm để có thể quay trở lại Nhật Bản học tập hay làm việc nếu có thể các mốc thời gian này sẽ giúp các bạn hiểu hơn về chương trình thực tập sinh kỹ năng số 1, số 2 và số 3.
Thời gian làm việc ở Nhật sẽ kéo dài từ 1 năm đến 5 năm. Tuy nhiên, khoảng thời gian này sẽ được chia ra làm 3 giai đoạn:
Giai đoạn 1: năm đầu tiên hay còn gọi là chương trình Thực tập sinh kỹ năng số 1.
Giai đoạn 2: năm thứ 2 và năm thứ 3 hay còn gọi là chương trình Thực tập sinh kỹ năng số 2.
Giai đoạn 3: năm thứ 4 và năm thứ 5 hay còn gọi là chương trình Thực tập sinh kỹ năng số 3.
3. Điều kiện để được trở thành thực tập sinh kỹ năng số 3 (được gia hạn thêm 2 năm)
a) Hoàn thành chương trình Thực tập sinh kỹ năng số 1 và 2 (hoàn thành 3 năm tu nghiệp) và đã về nước từ 1 tháng trở lên.
b) Thi đỗ kỳ thi kỹ năng cấp độ 3, được đánh giá là thực tập sinh tốt. Cùng ngành nghề với ngành nghề thi từ năm 1 chuyển sang năm 2.
Như vậy, chương trình thực tập sinh kỹ năng số 1 số 2 và số 3 sẽ khác nhau về giai đoạn. Tiếp theo đó là khác nhau về mức lương vì như đã nói ở trên mỗi năm lao động sẽ phải thi tay nghề một lần, sau khi thi đạt các thực tập sinh sẽ được phân công các công việc khác phù hợp với trình độ và mức lương cũng cao hơn vì có kỹ năng tốt hơn.
Theo tiêu chuẩn trên thì các thực tập sinh về nước trước đây có thể quay lại Nhật với visa ngắn hạn để dự thi tay nghề kỹ năng cấp độ 3. Ví dụ: Thực tập sinh đã về nước nhiều năm nhưng vẫn liên lạc với giám đốc xí nghiệp và giám đốc xí nghiệp muốn gọi thực tập sinh quay lại làm việc có thể bảo lãnh cho thực tập sinh quay lại Nhật thi kỹ năng cấp độ 3, nếu đỗ sẽ được ở Nhật làm thủ tục thay đổi tư cách lưu trú và ở lại Nhật làm việc tiếp 2 năm.
Thực tập sinh kỹ năng số 3 có thể chuyển sang xí nghiệp tiếp nhận khác, nếu xí nghiệp tiếp nhận trước đó không được tiếp nhận hoặc thực tập sinh không muốn làm việc cho xí nghiệp tiếp nhận cũ.
4. Điều kiện bắt buộc với thực tập sinh năm thứ 4, thứ 5
Thêm một điều kiện bắt buộc với thực tập sinh năm thứ 4, thứ 5 là trước khi kết thúc 5 năm phải thi thêm kỳ thi tay nghề cấp độ 2 thì mới được xem là hoàn thành chương trình thực tập kỹ năng 5 năm.
Chế độ lương của năm 4,5 cũng thay đổi là không áp dụng mức lương tối thiểu của vùng mà mức lương phải bằng hoặc cao hơn mức lương của người Nhật có cùng số năm kinh nghiệm đã hoặc đang làm việc tại công ty đó.
